โรคข้ออักเสบเป็นเรื่องที่พบได้ทั่วไป และประมาณ 1 ใน 4 ของผู้ใหญ่ในสหรัฐอเมริกาเป็นโรคข้ออักเสบ โดยมีพฤติกรรมและลักษณะที่เป็นปัจจัยเสี่ยงเพิ่มโอกาสที่วัยผู้ใหญ่จะเป็นโรคข้ออักเสบบางประเภท หรือทำให้อาการที่มีนั้นแย่ลง แต่เราสามารถควบคุมปัจจัยเสี่ยงและลดความเสี่ยงในการเป็นโรคข้ออักเสบหรือที่ทำให้โรคข้ออักเสบแย่ลงได้ ดังนี้
.
ปัจจัยเสี่ยงที่ควบคุมได้
1) น้ำหนักเกินและโรคอ้วน
ผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วนมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมมากกว่าผู้ที่มีน้ำหนักไม่เกินหรือน้ำหนักปกติ น้ำหนักที่มากเกินไปอาจทำให้ข้อเข่าเสื่อมแย่ลงเพราะจะทำให้เกิดแรงเค้นกับข้อต่อมากขึ้นโดยเฉพาะข้อต่อที่รับน้ำหนัก เช่น สะโพก และหัวเข่าจึงควร รักษาน้ำหนัก ควบคุมอาหาร การรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพและการออกกำลังกายสามารถ จะช่วยให้เราลดน้ำหนักและมีน้ำหนักที่เหมาะสม
2) การติดเชื้อ
สารจุลินทรีย์หลายชนิด เช่น แบคทีเรีย และไวรัส สามารถติดเชื้อที่ข้อต่อและอาจทำให้เกิดโรคข้ออักเสบบางประเภทได้ ผู้ป่วยควรรีบพบแพทย์ทันทีหากข้อต่อบวมหรือแดง เพราะอาจจะมีการติดเชื้อได้
3) การบาดเจ็บที่ข้อต่อ
หรือการใช้งานมากเกินไปเช่นการงอเข่า หรือการเกิดแรงเค้นซ้ำๆ สามารถทำลายข้อต่อและนำไปสู่การพัฒนาของโรคข้อเข่าเสื่อมเราสามารถป้องกันข้อต่อไม่ให้เกิดอาการบาดเจ็บ โดยการออกกำลังกายเบาๆอยู่เสมอ
4) อาชีพ
อาชีพที่เกี่ยวข้องกับการงอเข่าซ้ำ ๆ และการนั่งยอง ๆ ส่งผลต่อโรคข้อเข่าเสื่อม ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงพฤติกรรมดังกล่าวหรือใช้ระมัดระวังเป็นพิเศษในการทำงาน เช่น การยกของ หากรู้สึกมีความผิดปกติให้หยุดใช้งานข้อต่อหนักๆ และปรึกษาแพทย์ก่อน
5) สูบบุหรี่
การสูบบุหรี่จะเพิ่มความเสี่ยงของบุคคลในการเป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (RA) และอาจทำให้โรคแย่ลงนอกจากนี้ยังอาจทำให้เกิดปัญหาทางการแพทย์อื่น ๆ การสูบบุหรี่ยังทำให้ร่างกายเคลื่อนไหวได้ยากขึ้นซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการจัดการโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ด้วย จึงควรลดหรือเลิกการสูบบุหรี่ โดยสามารถขอรับคำปรึกษาสายด่วนเลิกบุหรี่ของไทย โทร 1600
.
ปัจจัยเสี่ยงที่ไม่สามารถควบคุมได้
1) อายุ
ความเสี่ยงของโรคข้ออักเสบส่วนใหญ่จะเพิ่มขึ้นเมื่อเราอายุมากขึ้น
2) เพศ
โรคข้ออักเสบส่วนใหญ่มักพบบ่อยในผู้หญิง ได้แก่ โรคข้อเข่าเสื่อม (OA) โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (RA) และโรคไฟโบรมัยอัลเจีย โรคเกาต์พบได้บ่อยในผู้ชายผู้ เชี่ยวชาญไม่ทราบแน่ชัดว่าเหตุใดผู้หญิงจึงมีความเสี่ยงสูงในการเป็นโรคข้ออักเสบเกือบทุกประเภท หรือทำไมผู้ชายจึงมีความเสี่ยงสูงในการเป็นโรคเกาต์
3) พันธุศาสตร์และลักษณะที่สืบทอด
คนที่เกิดมาพร้อมกับยีนเฉพาะมีแนวโน้มที่จะพัฒนาโรคข้ออักเสบบางชนิดเช่น rheumatoid arthritis (RA) systemic lupus erythematosus (SLE) และ ankylosing spondylitis ยีนเหล่านี้เรียกว่า HLA (human leukocyte antigen) class II genotypes แต่ผู้เชี่ยวชาญไม่ทราบว่าเหตุใดคนที่มียีนเหล่านี้จึงมีความเสี่ยงสูงในการเป็นโรคข้ออักเสบ หรือเหตุใดจึงสามารถทำให้โรคข้ออักเสบแย่ลงได้
.
การรักษาโรคข้ออักเสบ
แพทย์หรือเภสัชอาจจะจ่ายยาแก้ปวดให้ผู้ป่วย เช่น ยา Etodolac ซึ่งอยู่ในกลุ่ม NSAID COX-2 selective ที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัย มีผลข้างเคียงต่อทางเดินอาหารน้อยจึงสามารถเป็นทางเลือกให้แก่ผู้สูงอายุที่เป็นโรคข้ออักเสบได้ นอกจากนั้น Etodolac ยังปลอดซัลฟาจึงปลอดภัยสำหรับผู้ที่แพ้ยากลุ่มซัลฟาด้วย
อย่างไรก็ตาม แนวทางการรักษาจะต้องขึ้นอยู่กับดุลพินิจของแพทย์และความรุนแรงของโรค ในบางรายการรับประทานยาอาจจะไม่ได้ผล ดังนั้นผู้ป่วยจึงควรพบแพทย์เพื่อหาแนวทางการรักษาที่เหมาะสมกับรายบุคคลและมีความปลอดภัยสูงสุดต่อไป